“Vanuit de kosmos gezien, zijn we allemaal gelijk” – John van den Hout

In de eerste week van mei wordt er altijd stilgestaan bij zowel de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog als bij de bevrijding van Nederland. Zelf ben ik van na de oorlog dus al mijn gevoelens en ervaringen zijn gebaseerd op wat ik gehoord, gezien en gelezen heb. Als ik mij erin verplaats, ben ik nieuwsgierig wat voor iemand ik geweest zou zijn. Kan ik mij, zonder oordeel, voorstellen om iemand in het verzet te zijn, om een grijze muis te zijn, om een NSB’er te zijn?

Zijn iemands persoonlijke omstandigheden bepalend voor hoe hij of zij zich opstelt? Of speelt er ook iets diepers mee? Er is van alles over geschreven, gefilmd en gezegd.  Ik bemerk steeds meer bij mezelf dat welke rol je jezelf ook aanmeet er altijd een deel in mij slachtoffer en een deel in mij dader zal zijn.  Elke afweging heeft drie lagen in zich, te weten de feitelijke laag, de gevoel laag en de context laag. Alledrie doen altijd mee en zij kunnen aanvullend, evenwicht herstellend en tegenstrijdig aan elkaar werken. Dat maakt het leven complex.

Want nu anno 2022 maak ik zelf een situatie mee waarin de drie lagen meedoen en ik mij niet goed weet te verhouden. Ik doel hier op de situatie in de Oekraïne. Er is geen juist antwoord te vinden en toch wil ik mij graag verhouden. Ik merk regelmatig dat mijn hoop omslaat naar wanhoop. Ik denk dat ieder mens en elk kind uit Oekraïne, uit Rusland, uit Nederland, uit waar ook op deze wereld dit menselijk onvermogen het liefst vandaag zou willen stoppen. En toch worden wij aan beide kanten van buitenaf gemanipuleerd op een dusdanige wijze dat we tegenover elkaar komen te staan.  Het lijkt dat ons handelen dit tegenover alleen maar groter en groter maakt. Het voelt als onomkeerbaar. Hoe kunnen we dit alles omvatten, omarmen i.p.v. uitsluiten?  Juist dit gevoel heeft mij (ons) gebracht tot het navolgende gebaar:

Een gebaar richting onze medemensen in Rusland en Oekraïne. We hebben het idee uitgewerkt om namens onze stichting 2 bossen rode rozen van 22 (het jaar 2022) met tekst te versturen naar de ambassadeurs van zowel Rusland als Oekraïne (als vertegenwoordigers van het Russische en Oekraïense volk).  Als gebaar en om woorden te geven aan het gevoel van machteloosheid (dit vanuit het besef van urgentie en solidariteit), met de navolgende tekst eraan toegevoegd:

Geachte ambassadeur Horin en Kolodin /Beste Olexander en Roman,

Wij voelen ons als mensen machteloos.  Niets doen is geen optie. Vandaar dit gebaar.
We zijn ons ervan bewust dat we in deze wereld leven en dat we ons tot dit alles dienen te verhouden.
Of je nu Nederlander, Rus, Oekraïner of wie dan ook bent, je bent en blijft een medemens van een ander mens.  Met deze rozen aan u beiden willen wij een krachtig en liefdevol signaal geven. 
Daarnaast natuurlijk ook als een morele ondersteuning voor de individuele Rus en Oekraïner, onze medemensen. Het aantal rozen, 22, staat voor het jaar waarin we leven.

Als boodschap een vertaalde zin uit een lied van John Lennon.

‘Het leven is wat er nu gebeurt terwijl je andere plannen maakt’.

Tot slot wensen wij u veel wijsheid toe en energie om op een menswaardige wijze uit deze zware crisis te komen, waar uiteindelijk alleen maar verliezers zijn.  Ieder mens los van afkomst, religie, huidskleur of geaardheid doet ertoe.  Het is slechts een gebaar wat hoop in zich draagt. Václac Havel heeft een gedicht geschreven getiteld de weg van de hoop. Ik citeer daar de laatste regels uit als afsluiting.

‘Hoop is ergens voor werken
omdat het goed is,
niet alleen omdat het kans van slagen heeft.

Hoop is niet hetzelfde als optimisme
evenmin overtuiging
dat iets goed zal aflopen.
Wel de zekerheid dat iets zinvol is
afgezien van de afloop,
het resultaat.’