Lailat-ul-Baraat (Nacht van de Lotsbezegeling)

Allah stelt in deze nacht vast wie er in het komend jaar zullen sterven en wie er geboren zullen worden. Het is een nacht van gebed en meditatie, vergeving van zonden en bepaling van het lot. Deze kerkelijke gebeurtenis wordt ook wel nacht van de vergeving genoemd, er wordt aan Allah gevraagd de gestorven hun zonden te vergeven. In de moskee wordt ook druk gebeden ter voorbereiding van de ramadan die twee weken later begint.

Aswoensdag

Aswoensdag, de eerste dag na Carnaval, is de eerste dag van de veertig dagen durende vastentijd die loopt tot Pasen (zondagen niet meegerekend). Aswoensdag is een dag van boetedoening, waarop de gelovigen een kruisje van as op het voorhoofd krijgen getekend. Zo tonen zij berouw voor hun begane zonden. Aswoensdag is een katholieke kerkgebeurtenis. Om de ernst van het niet zomaar alles te kunnen eten en drinken te onderstrepen is er op Aswoensdag een kerkdienst in de katholieke kerk waarbij iedere kerkganger naar voren moet komen en voor het altaar staand van de priester een kruisje van as (verkoolde blaadjes) op het voorhoofd krijgt, met de woorden:”Gij zijt gekomen uit as en tot as zult ge wederkeren”. As is een teken van menselijke gebrekkigheid en sterfelijkheid. As is ook een teken van nieuw leven. In vroegere tijden werd met as gewassen: as heeft een reinigende kracht. Ook het afbranden van de stoppels op akkers maakt de grond vruchtbaar. As werd op het hoofd van zondaars gestrooid; as reinigt en geeft kracht tot nieuw leven. De as voor het askruisje is afkomstig van de verbrande en gezegende palmtakjes van de paasperiode van het voorgaande jaar. Als symbool betekent het dat de takjes van jubel en vreugde verbrand moeten worden – door de dood heengaan – om tot teken te worden van het kruis, de dood en de verrijzenis.

Valentijnsdag

Op Valentijnsdag kan men een bloemengroet of een kaartje sturen aan mensen die men dankbaar is of op wie men bijzonder gesteld of zelfs verliefd is. Vooral de bloemenhandel en de laatste jaren ook de posterijen spannen zich in om deze gedachte ook in Nederland tot leven te roepen. In Engeland en de Verenigde Staten kent Valentijnsdag een traditie van enkele eeuwen. In Nederland en verschillende andere Europese landen is Valentijnsdag pas bekend sinds de jaren 50 van de twintigste eeuw of nog later.

De datum 14 februari gold als de dag waarop in de derde eeuw twee heiligen met dezelfde naam Valentinus om hun geloof gedood waren en daarom op deze dag vereerd werden. De één was priester in Rome, de ander bisschop van Terni. Niet uitgesloten is dat het toch één en dezelfde heilige betreft. In hun levensloop – voor zover bekend – valt geen enkel aanknopingspunt te vinden met de moderne gebruiken van Valentijnsdag. Tot aan de hervorming van de heiligenkalender van de Rooms-Katholieke kerk in 1969 kon op 14 februari Sint-Valentijn vereerd worden. Daarna is Valentijn als heilige van de kalender afgevoerd. Om in de achteraf geconstateerde leemte te voorzien, is rond het midden van de twintigste eeuw (waarschijnlijk vanuit de bloemenbranche) de “oude legende van broeder Valentijn” bedacht. Deze verschijnt nog regelmatig in allerlei variaties in krantenberichten. Zo zou Valentijn in de middeleeuwen monnik zijn geweest van een Italiaans klooster. Stelletjes die hem bezochten, schonk hij geluksbloemen die hij zelf kweekte in zijn kloostertuin.

 

Basant Panchami

Met dit feest luidt men de komst van de lente in. Op de 5e dag van de maand maagh wordt een begin gemaakt met het opbouwen van de holika. Dit is een brandstapel die aan de vooravond van het naderende Holi-feest onder grote belangstelling in brand wordt gestoken. Op een plein, centraal gelegen in de woonplaats, plant men op rituele wijze een kasterolie-plant (ricinus) in de grond. Rondom deze plant stapelt men daarna iedere dag takken, bladeren, hout en ander brandbaar materiaal (maar geen afval of huisvuil). De stapel stelt de heks Holika voor, die het kwaad in de wereld – met name in de mens – voorstelt. In Nederland staan de gemeentebesturen het om veiligheidsredenen niet toe dat de brandstapel vijf weken lang in het openbaar op een pleintje staat opgesteld. Daarom bouwen Hindoes hier de holika op de dag van de verbranding zelf op en steken die ‘s avonds in brand onder het zingen van specifieke liederen. “Vasant” of “basant” betekent “voorjaar”; “panchami” verwijst naar de 5e maandag in de Hindoe kalender.

Vastenavond

Vastenavond (ook gekend als ‘Vette dinsdag’) is de dinsdag voor Aswoensdag en traditioneel het einde van de carnavalsperiode.

Tot dinsdagnacht 24.00 uur mag nog Carnaval worden gevierd en is het toegelaten zich als vastenavondgek te verkleden. In de katholieke traditie is klokslag middernacht Carnaval voorbij en begint de veertigdaagse vastentijd tot het paasfeest.

Carnaval

Een uitbundig, drie dagen durend volksfeest; in Nederland oorspronkelijk alleen voorkomend in het katholieke zuiden, maar tegenwoordig ook gevierd in andere delen van het land door katholieken en niet-katholieken. Tijdens de carnavalsdagen zijn er feesten waarop gehost en gedronken wordt en er zijn optochten, waarin soms de draak wordt gestoken met bekende personen en gezagsdragers. De voorbereiding van carnaval begint op elf november, door carnavalsvierders de elfde van de elfde genoemd. Op deze ‘gekkendag’ kiest de ‘Raad van Elf’ de Prins Carnaval van dat jaar. Het tijdstip van de viering van carnaval is afhankelijk van de wisselende datum waarop Pasen jaarlijks wordt gevierd. De zevende zondag voorafgaande aan Paaszondag is carnavalszondag. Op carnavalszaterdag of -zondag nemen de vele Prinsen Carnaval voor drie dagen op rituele wijze de macht van de burgerlijke autoriteiten over in dorpen en steden (de machtsoverdracht of sleuteloverdracht) en vieren met hun onderdanen, de carnavalsvierders, de tijdelijke vestiging van hun narrenrijk. Carnavalsvierders verkleden zich in een door hun gewenste uitdossing en nemen in een driedaagse carnavalsroes bezit van de straat en de cafés. Ook zoeken ze elkaar op in feestzalen. De feestlocaties zijn versierd met maskers en serpentines en de feestmuziek bestaat uit carnavalsrepertoire. Op één van de drie carnavalsdagen trekt de optocht door de straten, de zegetocht van Prins Carnaval. Op carnavalsdinsdag rond middernacht wordt in veel plaatsen in een collectief afsluitingsritueel afscheid genomen van het narrenrijk en zijn Prins. Carnavalsmascottes en symbolen worden dan verbrand, begraven of verdronken. Op Aswoensdag wordt het dagelijkse leven weer opgepakt.

Lailat-ul-Meraj (Hemelvaart Mohammed)

De 27ste van de islamitische maand Rajab is de nacht van de hemelvaart van de profeet Mohammed. Deze miraculeuze gebeurtenis wordt ’s avonds in de moskee, in de “gezegende nacht” herdacht. Mohammed vloog op zijn rijtuig, dat Boeraq heette, samen met de engel Jibrail van Mekka naar Jeruzalem en landde op de tempelberg bij de Al-Aqsa moskee. Daar zaten Mozes, Jesaja, Jezus en nog vele andere profeten. Na met hen gebeden te hebben, klom Mohammed naar de zeven hemelen. In de hoogste hemel zag hij Allah. Jeruzalem is, na Mekka, de heiligste stad. Later werd daar de Omar moskee gebouwd.

Maria Lichtmis

Maria Lichtmis of kortweg Lichtmis is een christelijk feest dat op 2 februari gevierd wordt. Het is de herdenking van de Opdracht van de Heer in de Tempel en het zuiveringsoffer dat Maria veertig dagen na de geboorte van Jezus volgens de Joodse wet moest brengen; vandaar de Latijnse naam Purificatio Mariae. Het is de laatste feestdag waarvan de datum verbonden is aan die van Kerstmis.
In de Oosterse kerken wordt het feest zoals alle feesten dertien dagen later gevierd, dus op 15 februari.

Op Maria Lichtmis worden traditioneel kaarsen gewijd en een kaarsenprocessie gehouden vóór de mis; vandaar de naam lichtmis. Het is tevens de traditie dat er op Maria Lichtmis pannenkoeken gegeten worden. Dit wordt uitgedrukt in het gezegde: Er is geen vrouwtje nog zo arm, of ze maakt haar pannetje warm.

Interreligieuze kalender

februari 2024
M D W D V Z Z
« jan   mrt »
 1234
567891011
12131415161718
19202122232425
26272829