Lijden en volhouden

Lijden en volhouden, onder redactie van Prof. dr. Theo Boer en Dr. Dick Mul (Lindeboomreeks 19, Uitgever Buijten en Schipperheijn, 192 pagina’s) door Paul van Mansum, juni 2017

‘Lijden en volhouden’ is volgens de tekst op achterflap geschreven voor een breed publiek, met name voor wie beroepsmatig te maken heeft met vragen rond lijden: “van artsen tot verzorgenden, van predikanten tot anderen dan zorgverleners die hun eigen vragen en die van anderen omtrent lijden ernstig nemen”.

Het boek bestaat uit bijdragen van dertien verschillende auteurs die qua toegankelijkheid onderling echter wel wat verschillen. Het abstractieniveau van bijvoorbeeld hoofdstuk 3 (over ‘De [on]mogelijkheid van troost: Jane Austin en de filosofisch-christelijke traditie van argumentatieve troost’) zal voor sommigen te hoog gegrepen zijn, terwijl hoofdstuk 6 ( ‘Het medisch antwoord op lijden’) wel meer voor een breed publiek geschreven is.

Los hiervan is ‘Lijden en volhouden’ echter een zeer lezenswaardig boek dat zeker tot denken aanzet. Een mooi voorbeeld hiervan vind ik het beschreven onderscheid tussen ‘lijden’ en ‘pijn’ (hoofdstuk 5) en ook de paragraaf over herwaardering van de zorg in hoofdstuk 7.

‘Lijden en volhouden’ is een gedegen boek met veel noten/verwijzingen en misschien valt het daarom op dat van een van de auteurs (Thijs Tromp) achterin de informatie ontbreekt!

Zo staat er in hoofdstuk 6 (op pagina 105) ‘Palliatieve zorg heeft naast het multidimensionale karakter als kenmerk dat het sterven benoemd mag worden zodat men de tijd die nog gegeven is mede kan gebruiken om zich daarop voor te bereiden’ – iets dat in omgang met moslims zeker niet zo beleden zal worden.

Voor een recensie voor Stichting Even Anders, spiritualiteit in zorg, is ‘Lijden en volhouden’ eigenlijk een beetje een buitenbeentje omdat het zo nadrukkelijk is geschreven vanuit uitsluitend christelijk perspectief.

Het is zeker een waardevol boek, maar ik kijk uit naar een vergelijkbaar boek waarin de aangesneden thema’s ook worden belicht vanuit andere religies en levensbeschouwingen.