Het feest van Christus Koning van het Heelal (“Dominus Noster Iesus Christus Universorum Rex” in het Latijn) is een hoogfeest binnen de Rooms-katholieke Kerk dat eind november gevierd wordt, op de 34e en laatste zondag van het liturgisch jaar. Het feest werd in 1925 ingesteld door paus Pius XI naar aanleiding van de 1600-jarige viering van het Concilie van Nicaea.

Overigens is de datum eenvoudig te bepalen: het hoogfeest van Christus Koning valt altijd op de zondag in de periode van 20 tot en met 26 november. Deze zondag wordt gevolgd door de eerste zondag van de advent, het begin van het nieuwe kerkelijke jaar.

Op 5 december is het in Nederland Sinterklaasavond (Pakjesavond). Zo’n 65% van de bevolking viert dan de ‘verjaardag’ van Sinterklaas en men geeft elkaar uit naam van de goedheiligman cadeautjes. Ten onrechte denkt men vaak dat dit een eeuwenoude traditie is. Het feest van Sint Nicolaas bestaat weliswaar al meer dan 700 jaar, maar veel elementen van de huidige Sinterklaasviering hebben pas vanaf omstreeks 1850 vorm gekregen.
Zo is de nu algemene Sinterklaasavond of Pakjesavond in huiselijke kring op 5 december van betrekkelijk recente datum.

Volgens de heilige kalender van de katholieke kerk is 6 december de gedenkdag van de heilige Nicolaas en nog tot na de Tweede Wereldoorlog vonden kinderen op de morgen van 6 december de geschenken die Sinterklaas hen had gebracht. Zoals bij zoveel feesten, werd echter ook de vooravond van de eigenlijke feestdag bij de viering betrokken: Sinterklaasavond. Dan hadden volwassenen een gezellig samenzijn. In gegoede kringen, en vooral in de steden, gaven volwassenen elkaar op die avond al in de negentiende eeuw geschenken. Dit gebruik verspreidde zich pas gedurende de eerste helft van de twintigste eeuw over het hele land en naar andere sociale lagen van de bevolking. Kinderen werden steeds meer betrokken bij deze pakjes- of surpriseavond.

Tegenwoordig geldt 5 december algemeen als de ‘verjaardag’ van Sinterklaas. Vaak worden er aan elkaar ‘surprises’ gegeven en worden er lootjes getrokken, waarbij het de bedoeling is om anoniem de draak te steken met de persoon die het pakje in ontvangst neemt. Dit gaat meestal in de vorm van gedichten. Ook wordt het iemand moeilijk gemaakt om het geschenk te bemachtigen: eerst moet de ontvanger raadsels oplossen, lagen plakband verwijderen, sinterklaasliederen zingen, honden- of paardendrollen trotseren en andere kwellende opgaven volbrengen, voordat een vaak pietluttig geschenk kan worden onthuld.

Sint-Nicolaas leefde in de vierde eeuw en was bisschop in het Zuid-Turkse stadje Myra. Zijn sterfdag (dus niet zijn geboortedag) was 6 december. De eerstgenoemde Sint-Nicolaas was een ongekend populaire heilige en over hem deden verschillende legenden de ronde. In 1087 werd zijn gebeente door zeelieden naar Zuid-Italië vervoerd en van daaruit brachten de Noormannen de verering van Sint-Nicolaas over naar de streken aan de Noordzeekust. Sint Nicolaas werd toen vooral bekend als beschermheilige van zeelieden en vissers, kinderen en scholieren, jongeren die een partner zochten en van gevangenen. Vanaf die tijd zijn veel kerken aan hem gewijd. Nadat het Sinterklaasfeest uit de kerk verbannen was, bleef het gebruik bestaan dat zowel de geestelijke als de wereldlijke overheid aan arme kinderen geschenken gaven, zoals kleren, nieuwe schoenen met geld erin en lekkernijen.

Er is in Nederland veel gespeculeerd over de herkomst van Sinterklaas. Volgens veel onderzoekers zijn het echter vooral de christelijke achtergronden waaruit de huidige sinterklaasviering voortkomt.

In de tweede helft van de 20ste eeuw kwam de discussie op gang of de knecht van Sinterklaas, Zwarte Piet, een racistische bijklank zou hebben. Zowel de huidskleur als de ‘sociale positie’ van Zwarte Piet vormden hiervoor de aanleiding. Drie jaar geleden waren er, op de dag van de intocht van Sinterklaas, enkele honderden demonstranten aanwezig bij het protest tegen Zwarte Piet. Op Curacao kwam Sinterklaas aan met Zwarte Pieten en Gekleurde Pieten. Ook de afgelopen jaren is de discussie rondom Zwarte Piet nog zeer actueel; er vinden steeds meer intochten plaats met een alternatief voor de Zwarte Piet.

Op deze dag wordt in Nederland de naamdag van Sint Maarten gevierd. Kinderen lopen met lampionnen over straat en gaan in kleine groepjes de huizen langs om snoep of fruit te bemachtigen.

De viering van Sint-Maarten heeft een duidelijke christelijke achtergrond. Het is de naamdag van de heilige Sint Martinus. Sint Martinus was beschermheilige van reizigers en rondtrekkende kooplui; van armen, bedelaars en bekeerde dronkaards; van herders, boeren, wijnbouwers, kinderen en van het vee. Op zijn naamdag kregen de kinderen vrij van school en was het gebruikelijk om hen te trakteren, bijvoorbeeld door met lekkernijen te strooien. De Reformatie maakte een eind aan de verering van veel katholieke heiligen, maar Sint-Maarten bleef ook in protestantse gebieden in ere. Het toeval wilde dat Maarten Luther op 11 november werd gedoopt. Ook de naam kwam overeen en dat was reden genoeg om het populaire feest te blijven vieren. Maarten Luther was overigens een dag eerder geboren in Duitsland; daar viert men Sint-Maarten dan ook op 10 november. Net als bij de Nederlands Sint-Maartenviering lopen kleine kinderen dan met lichtjes. Een verschil is echter dat grotere kinderen verkleed en gemaskerd rondtrekken, waarbij ze veel lawaai maken. Dit doet enigszins denken aan de viering van Halloween. De Sint-Maartenviering heeft tegenwoordig over het algemeen geen religieuze betekenis meer. Wel is het een goede aanleiding voor katholieke scholen om rond 11 november aandacht te besteden aan de eens zo populaire heilige Sint-Martinus.

Op deze dag (iedere eerste woensdag van november) dankt de protestante kerkgemeenschap, tijdens een viering, God voor de verkregen gewassen.

Een dankdag is een gebruik uit de Middeleeuwen; er waren toen vaste bededagen. In 1578 werd bepaald dat er tijdens oorlog en andere rampen massaal gebeden en gedankt moest worden.

Allerzielen (het feest van alle zielen) is de dag waarop in de Rooms-Katholieke Kerk alle gelovige zielen van gestorvenen worden herdacht. Het feest wordt sinds de twaalfde eeuw op 2 november gevierd op de dag na Allerheiligen. Allerzielen wordt overal in de wereld gevierd maar het meest in de traditioneel katholieke landen zoals Italië, Spanje, Portugal en geheel Latijns-Amerika.

Allerheiligen is een christelijke feestdag waarop alle heiligen (ruim 100.000) van de Rooms-Katholieke kerk gezamenlijk worden vereerd en herdacht.

Het feest wordt sinds de achtste eeuw gevierd. Op Allerzielen (2 november) worden alle gestorvenen herdacht. Allerheiligen en Allerzielen zijn de dagen waarop in de rooms-katholieke kerk de onderwerpen dood en leven na de dood aan de orde komen.

De voorbereidingen voor beide feesten vinden vaak plaats op Allerheiligenavond (31 oktober). Allerheiligenavond wordt in het Engels Halloween genoemd.

Divali is een vrolijk Hindoefeest en, net als Holi, een seizoensfeest; maar nu in de herfst. Oorspronkelijk was het een oogstfeest. Divali komt van het woord Dipavali, dat een rij lampjes betekent. Tegen de schemering steekt men in iedere kamer van het huis, en als het klimaat het toelaat ook buiten op het pad of op het dak, kaarsen aan. Divali is gewijd aan Maha Lakshmi, de godin van het licht, de voorspoed, het geluk, het succes, de wijsheid en de welvaart. Het wordt gevierd tijdens de nieuwe maan in de maand Asvin. Bij het Divali-feest gaat het om de goede dingen die het kwade overwinnen: het licht wint het van de duisternis, de warmte van de kou, de waarheid van de onwaarheid en de reinheid van de onreinheid.

Voor Divali moet het huis brandschoon worden gemaakt. Een week lang eten Hindoes geen vlees en drinken geen alcohol. Zo maken ze zich van binnen schoon. Ze wassen zich grondig en trekken nieuwe kleren aan. Dan wordt in de stikdonkere nacht van de nieuwe maan het hele huis verlicht met diya’s. Dat zijn aarden schoteltjes met geklaarde boter als brandstof en een katoenen pitje. De oudere vrouwen van de families voeren voor de deur een plechtigheid uit. Ze bidden tot Lakshmi en vragen de godin het huis te bezoeken. De hele nacht branden er diya’s, lampjes, kaarsen, fakkels en elektrische lichtjes, zodat Lakshmi het huis goed kan vinden. Door al die lichtjes wordt ook het innerlijk van de mensen verlicht. Iedereen krijgt het gevoel met een schone lei opnieuw te kunnen beginnen.